سرنوشت وام ازدواج در لایحه بودجه ۱۴۰۵

به گزارش اتاق تجارت ، سکوت لایحه بودجه سال آینده در خصوص ردیف‌های اعتباری وام ازدواج، فرزندآوری و ودیعه مسکن، موجی از نگرانی را در رسانه‌ها و فضای مجازی ایجاد کرد. اگرچه در ابتدا بسیاری از پایان این تسهیلات صحبت کردند، اما واکنش سریع بانک مرکزی در روز یکشنبه ۷ دی‌ماه نشان داد که پرداخت این وام‌ها متوقف نخواهد شد و موضوع بیشتر متوجه تغییر در ساختار بودجه‌نویسی است.

ریشه سوءبرداشت‌ها درباره حذف وام ازدواج در سال آینده

در سال‌های گذشته، جزییات و ارقام مربوط به تسهیلات قرض‌الحسنه همواره در متن قانون بودجه یا پیوست‌های آن ذکر می‌شد. این شفافیت به متقاضیان اطمینان می‌داد که بودجه مشخصی برای آن‌ها در نظر گرفته شده است. غیبت این ارقام در لایحه ۱۴۰۵ باعث شد برخی رسانه‌ها به صراحت از حذف قطعی وام ازدواج خبر دهند؛ در حالی که این اقدام تنها یک تغییر رویکرد در نحوه بودجه‌نویسی دولت است.

تغییر مرجع تصمیم‌گیری درباره سقف تسهیلات

دولت در لایحه جدید، تعیین چارچوب و سقف پرداختی تسهیلات تکلیفی را به هیئت عالی بانک مرکزی واگذار کرده است. این یعنی دولت به جای تعیین عدد ثابت، تنظیم ارقام را به توان شبکه بانکی و تصمیمات تخصصی بانک مرکزی منوط کرده است. این حرکت می‌تواند راه را برای چانه‌زنی با مجلس یا هماهنگی بیشتر با منابع محدود بانک‌ها باز کند.

پیش‌بینی رقم احتمالی وام ازدواج در سال ۱۴۰۵

در حال حاضر نرخ‌های پرداختی مشابه سال ۱۴۰۳ است؛ یعنی ۳۰۰ میلیون تومان برای شرایط عادی و ۳۵۰ میلیون تومان برای متقاضیان با شرایط سنی خاص (عروس زیر ۲۳ و داماد زیر ۲۵ سال). با توجه به تورم بالای ۴۰ درصد، گمانه‌زنی‌هایی درباره افزایش مبالغ در سال آینده مطرح شده است:

در صورت اعمال ضریب تورم ۴۰ درصدی، مبلغ وام عادی ممکن است به حدود ۴۲۰ میلیون تومان برسد. برای متقاضیان مشمول شرایط سنی، احتمال افزایش رقم تا محدوده ۵۰۰ میلیون تومان نیز دور از ذهن نیست.

البته باید تأکید کرد که تا زمان تعیین سقف توسط بانک مرکزی، تمامی این اعداد در حد گمانه‌زنی باقی خواهد ماند.

چالش ترازنامه بانک‌ها و صف طولانی متقاضیان

یکی از موانع اصلی در مسیر دریافت تسهیلات، عدم تمایل بانک‌ها به پرداخت وام‌های قرض‌الحسنه است. با توجه به سود ۴ درصدی این وام‌ها، بانک‌ها معتقدند این تسهیلات سودآوری لازم را ندارد و فشار ترازنامه‌ای آن‌ها را افزایش می‌دهد.

آمار تکان‌دهنده از وضعیت صف وام

گزارش‌های رسمی بانک مرکزی در ۹ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد:

• تعداد وام‌های پرداخت شده: ۴۹۴ هزار فقره.
• ارزش کل تسهیلات: ۱,۶۶۱ هزار میلیارد تومان.
• تعداد افراد در صف انتظار: ۵۲۷ هزار نفر.

این آمار بیانگر آن است که در حال حاضر بیش از نیمی از متقاضیان وام ازدواج همچنان در صف انتظار قرار دارند و تنها ۴۸ درصد از افراد موفق به دریافت این تسهیلات شده‌اند. به همین دلیل، واکنش فوری بانک مرکزی به شایعات، تلاشی برای آرام کردن فضای روانی بازار در مواجهه با منابع محدود بانکی بوده است.