طرح پانزی

جذب سرمایه با طرح پانزی یا جذب سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه است که به سرمایه‌گذاران سودهای بالاتر از بهره‌های معمول و به شیوه‌ای غیرعادی وعده می‌دهد. این سودها در واقع از پول سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود، به این ترتیب شخص یا سازمان دریافت کنندهٔ سرمایه نیازی به انجام فعالیت اقتصادی واقعی با پول دریافتی ندارد.

تاریخچه طرح پانزی

طرح پانزی به منظور جلب سرمایه‌گذاران جدید، با ارائه سودهایی که از سرمایه‌گذاری‌های دیگر نمی‌توان به دست آورد، آنان را وادار به سرمایه‌گذاری می‌کند. این سودها به صورت بالاترین سودهای غیرعادی در کوتاه مدت یا به صورت سودهای ثابت و بدون تغییر به نظر می‌رسند. برای حفظ پایداری این سیستم، نیاز به جریان پول مداوم و رو به افزایش از سرمایه‌گذاران جدید است.

سرنوشت این سیستم فروش و جذب سرمایه با طرح پانزی، فروپاشی است، زیرا سودهای واقعی آن (اگر اصلاً سودی وجود داشته باشد) کمتر از مقداری است که به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود. معمولاً قبل از فروپاشی، این سیستم توسط مراجع قانونی متوقف می‌شود زیرا به شکلی غیرقانونی فعالیت می‌کند یا فروشنده آن اسناد اعتباری ثبت نشده را به مشتریان می‌فروشد. هر چه تعداد سرمایه‌گذاران بیشتر شود، احتمال مشاهده و تحقیقات قانونی بر روی این سیستم بیشتر می‌شود.

جذب سرمایه با طرح پانزی تحت عنوان “سیستم پانزی” نامگذاری شده است، که بر پایهٔ نام چارلز پانزی است. چارلز پانزی خود این سیستم را اختراع نکرده بود، اما با جذب مقدار زیادی پول، به عنوان یکی از نخستین شخصیت‌های شناخته شدهٔ این سیستم  برای جذب سرمایه با طرح پانزی در سراسر ایالات متحده شناخته شد. ابتدا، طرح پانزی بر پایهٔ خرید و فروش همزمان کوپن‌های بین‌المللی تمبر پستی شکل گرفت، اما پانزی به زودی پول سرمایه‌گذاران را به منظور پرداخت به سرمایه‌گذاران قبلی و خودش استفاده کرد.

چگونه می‌توان فهمید که برای جذب سرمایه با طرح پانزی دچار نشویم؟

برای جلوگیری از وارد شدن به ترفند پانزی و از دست دادن سرمایه‌تان، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1.  تحقیق و بررسی: قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، به دقت تحقیق و بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که شخص یا شرکتی که می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید، دارای مجوزها و مجوزهای لازم است. بررسی تاریخچه، شهرت و سابقه سازمان یا فرد مورد نظر نیز اهمیت دارد.
2. مشورت با متخصصان مالی: دریافت مشاوره از متخصصان مالی و سرمایه‌گذاری می‌تواند کمک کند. آنها می‌توانند شما را در تشخیص عملیات سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه با جذب سرمایه با طرح پانزی راهنمایی کنند و به شما کمک کنند تا تصمیم درستی بگیرید.
3. توجه به نکات قراردادی: هنگامی که قرارداد سرمایه‌گذاری را می‌بینید، آن را به دقت مطالعه کنید و اطمینان حاصل کنید که شرایط و شرایطی که در آن ذکر شده است، منطبق با حقوق و قوانین مربوطه و منطق اقتصادی است.
4. عدم وابستگی به وعده‌های غیرعادی سود: وقتی کسی به شما سودهای غیرمعمولاً بالا و ثابت در مدت زمان کوتاهی را وعده می‌دهد، باید مطمئن شوید که این امر باطنی و ممکن است به سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه اشاره کند. اگر عرضه به نظر غیرمعقول می‌آید، بهتر است از آن خودداری کنید.
5. پیشگیری از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نا آشنا: سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها و شرکت‌هایی که به شما ناشناخته هستند و اطلاعات کافی درباره آنها را ندارید، خطرات بالایی را به همراه دارد. تلاش کنید در زمینه‌هایی که تخصص دارید یا اطلاعات کافی دارید، سرمایه‌گذاری کنید.
6. اعتماد به منابع قابل اعتماد: ترجیحاً از سازمان‌ها و اشخاصی سرمایه‌گذاری کنید که در صنعت مربوطه شناخته شده‌اند و دارای رتبه و شهرت قابل اعتمادی هستند.
7.  پیگیری سود و اطلاعات مالی: مهم است که به طور دوره‌ای سودها و عملکرد مالی سرمایه‌گذاری خود را پیگیری کنید. از گزارشات مالی رسمی و اطلاعات مربوطه استفاده کنید تا مطمئن شوید که سودها و عملکرد شرکت یا سازمان مورد نظر در مرزهای قابل قبول قرار دارد.
8. ارزیابی ریسک: قبل از سرمایه‌گذاری، ریسک‌های مربوطه را ارزیابی کنید. اگر عملیات سرمایه‌گذاری به طور غیرمعمول یا بی‌ریسک به نظر می‌رسد، ممکن است در معرض خطر باشید. بررسی کنید که آیا ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری قابل قبول است یا خیر.
9. هوشمندانه عمل کنید: در نهایت، هوشمندانه و با دقت اقدام کنید. هیچ وقت عجولانه تصمیم نگیرید و به دقت تمام جنبه‌های یک پیشنهاد سرمایه‌گذاری را بررسی کنید. همچنین، به ندای دورنی خود و عقلانیت خود اعتماد کنید. اگر چیزی به نظرتان پوچ و غیرمعقول می‌رسد، از سرمایه‌گذاری آن خودداری کنید.

به یاد داشته باشید که هیچ راه حل کاملی برای جلوگیری از تمامی ترفندهای پانزی وجود ندارد. اما با رعایت این اصول و اقدامات، می‌توانید خود را در برابر بسیاری از عملیات سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه محافظت کنید.

شرکت های پانزی ایران

در ایران، طرح پانزی و فروش محصول یا جذب سرمایه با پانزی وجود دارد که برخی شرکت‌ها از آن استفاده می‌کنند. ترفند پانزی یک روش غیرقانونی است که شامل جذب سرمایه‌گذاران با وعده‌های نامعقول سود و بازدهی بالا می‌شود.

شرکت‌هایی که از این طرح پانزی استفاده می‌کنند، به شرح زیر هستند:

1. شرکت کوروش کمپانی با مدیریت امیر حسین شریفیان
2.  شرکت سوئیس‌کش: این شرکت در سال ۱۳۸۶ خورشیدی متهم به انجام ترفند پانزی شد و ۱۶۰ نفر از عوامل اصلی و فعالان این‌گونه شرکت‌ها در تهران دستگیر شدند.
3. یونیک فاینانس: این شرکت در سال ۲۰۲۱ یک توکن با نام Unique Utility در شبکه ERC20 ایجاد کرد. اما به دلایل مختلف، ارزش این توکن رو به کاهش گذاشت و برای حل مشکلات شرکت، بیمه‌ی “capital protection scheme” را فعال کرد. با این حال، اطلاعات نشان می‌دهد که شرکت به درخواست‌ها و نیازهای سهامداران پاسخ نمی‌دهد و سهامدارانی که درخواست بیمه داده‌اند هنوز مطالبات خود را دریافت نکرده‌اند.

شرکت های پانزی ارز دیجیتال

چگونه طرح پانزی پول سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری می‌کند؟

طرح پانزی یک نوع تقلب مالی بود که برای جمع‌آوری پول سرمایه‌گذاران استفاده می‌شد. چارلز پانزی وعده‌های نامعقول سود و بازدهی بالا را به سرمایه‌گذاران جذب می‌کرد تا آن‌ها را به سرمایه‌گذاری در سیستم خود تشویق کند.

ابتدا، پانزی با ارائهٔ یک پیشنهاد سرمایه‌گذاری بسیار پرطرفدار و جذاب به افراد، به دنبال جلب اعتماد آن‌ها بود. وعده‌های بالای سود و بازدهی را در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذاشت تا آن‌ها را متقاعد کند که سرمایه خود را در در شرکت سرمایه‌گذاری کنند.

سپس از سرمایه جدید جذب شده توسط سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت به سرمایه‌گذاران قبلی و خودش استفاده می‌کرد. به این ترتیب، با پرداخت سودها و بازدهی نامعقول به برخی از سرمایه‌گذاران، اعتماد عمومی را حفظ می‌کرد و بیشترین توجه را به جذب سرمایه‌گذاران جدید می‌انداخت.

این سیستم تبدیل به یک طلبکاری بزرگ شده بود و پانزی برای پرداخت به طلبکاران قبلی خود از پول سرمایه‌گذاران جدید استفاده می‌کرد. این چرخه ادامه می‌یافت تا زمانی که اعتماد سرمایه‌گذاران به سیستم پانزی به خطر افتاد و سیستم رو به انهدام شد.